Hỏi: Em năm nay 23 tuổi ra trường được 2 năm và đã đi làm ở nhiều nơi, công việc gần đây là làm nhân viên kỹ thuật cho công ty viễn thông phương nam (đối tác của FPT), sau đó em đọc đc tin tuyển dụng của 1 công ty ở quận 1, tuy mức lương thấp hơn nhưng khi phỏng vấn chủ công ty này hứa hẹn và đưa ra chế độ bảo hiểm cũng như hỗ trợ học tập phát triển kinh nghiệm nên em đã đồng ý vào công ty này làm việc, sau khi thử việc 2 tháng thì ông ta nhận em vào làm chính thức, nhưng hỏi hợp đồng lao động thì thường xuyên lờ đi và tới bây giờ làm gần 1 năm nhưng chưa đc ký hợp đồng lao động, và mới gần đây em có liên hệ kế toán của công ty để xin bảo hiểm y tế để đi khám sức khỏe thì nhận đc câu trả lời là em chưa được công ty đăng ký và mua bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội em có đưa sổ nhưng đã lấy lại vì họ không hề đóng bất cứ 1 đồng nào cho em, và tuy là khi phỏng vấn họ tuyển dụng nhân viên kỹ thuật nhưng thực tế em toàn phải đi làm nhân viên giao nhận hàng, lấy hàng vì thực tế công ty này chả sữa chữa được gì, có khách vào đưa máy tính sữa họ chỉ viết giấy hẹn sau đó đem đi nơi khác sữa rồi tính phí chênh lệch mà thôi, và đỉnh điểm là 3 tháng gần đây họ ko trả lương cho em và bảo tông kết cuối năm sẽ thanh toán 1 thể, em cảm thấy mình đang bị lừa nên muốn xin nghỉ nhưng sợ họ sẽ không trả lương mấy tháng trời đi giao nhận hàng của em, xin các luật sư tư vân giúp em trong trường hợp này em phải làm gì ạ, thật sự kinh tế của em bây h rất khó khăn và cần tiền, và nếu trường hợp họ ko trả tiền cho em thì em phải xử lý như thế nào. Em xin cảm ơn nhiều ạ!

Trả lời :

Như nội dung bạn đã trình bày, có thể thấy rằng trong trường hợp này Công ty mà bạn đang làm việc đã có hành vi vi phạm pháp luật lao động. Trước hết đó là việc vi phạm quy định về giao kết hợp đồng lao động (không ký hợp đồng lao động là văn bản theo quy định Điều 22 Bộ luật lao động); không giao cho bạn làm việc theo hợp đồng đã giao kết (trong trường hợp này, hợp đồng lao động được xác định là hợp đồng lao động miệng hoặc hợp đồng lao động thực tế), hành vi trốn tránh nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động và nợ lương.

Trong trường hợp này bạn được quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định tại Điều 37 Bộ luật lao động năm 2012. Theo đó, tại Điều 37 quy định các trường hợp người lao động được quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng trong các trường hợp:

“ 1. Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trước thời hạn trong những trường hợp sau đây:

a) Không được bố trí theo đúng công việc, địa điểm làm việc hoặc không được bảo đảm điều kiện làm việc đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động;

b) Không được trả lương đầy đủ hoặc trả lương không đúng thời hạn đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động;

…

2. Khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định tại khoản 1 Điều này, người lao động phải báo cho người sử dụng lao động biết trước:

a) Ít nhất 3 ngày làm việc đối với các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và g khoản 1 Điều này;

b) Ít nhất 30 ngày nếu là hợp đồng lao động xác định thời hạn; ít nhất 03 ngày làm việc nếu là hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng đối với các trường hợp quy định tại điểm d và điểm đ khoản 1 Điều này;

            c) Đối với trường hợp quy định tại điểm e khoản 1 Điều này thời hạn báo trước cho người sử dụng lao động được thực hiện theo thời hạn quy định tại Điều 156 của Bộ luật này.

3. Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, nhưng phải báo cho người sử dụng lao động biết trước ít nhất 45 ngày, trừ trường hợp quy định tại Điều 156 của Bộ luật này.”

 Đồng thời theo quy định tại  Điều 47 quy định về Trách nhiệm của người sử dụng lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động như sau:

 “1. Ít nhất 15 ngày trước ngày hợp đồng lao động xác định thời hạn hết hạn, người sử dụng lao động phải thông báo bằng văn bản cho người lao động biết thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động.

2. Trong thời hạn 07 ngày làm việc, kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động, hai bên có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản có liên quan đến quyền lợi của mỗi bên; trường hợp đặc biệt, có thể kéo dài nhưng không được quá 30 ngày.

3. Người sử dụng lao động có trách nhiệm hoàn thành thủ tục xác nhận và trả lại sổ bảo hiểm xã hội và những giấy tờ khác mà người sử dụng lao động đã giữ lại của người lao động.”

 Như vậy, trong trường hợp này khi bạn thực hiện quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động theo đúng quy định của pháp luật, công ty của bạn sẽ có trách nhiệm thanh toán cho bạn những khoản mà công ty đã nợ đồng thời trả lại sổ bảo hiểm xã hội và những giấy tờ khác cho bạn.

Trong trường hợp công ty không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình bạn có quyền khiếu nại đến ban giám đốc của công ty. Trường hợp công ty  không giải quyết, bạn có thể gửi đơn yêu cầu giải quyết lên Phòng Lao động, Thương binh và xã hội thuộc UBND huyện nơi công ty có trụ sở để họ xem xét và tiến hành thủ tục hòa giải. Nếu hòa giải không thành, bạn có thể khởi kiện hành vi vi phạm của công ty lên Tòa Án nhân dân huyện nơi công ty đóng trụ sở.